Kodeks Pracy 2016

Rozdzia³ 5 - Praca w godzinach nadliczbowych

Art. 151.

§1. Praca wykonywana ponad obowi±zuj±ce pracownika normy czasu pracy, a tak¿e praca wykonywana ponad przed³u¿ony dobowy wymiar czasu pracy, wynikaj±cy z obowi±zuj±cego pracownika systemu i rozk³adu czasu pracy, stanowi prace w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:

• konieczno¶ci prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony ¿ycia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub ¶rodowiska albo usuniêcia awarii,
• szczególnych potrzeb pracodawcy.

§2. Przepisu § 1 pkt 2 nie stosuje siê do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których wystêpuj± przekroczenia najwy¿szych dopuszczalnych stê¿eñ lub natê¿eñ czynników szkodliwych dla zdrowia.

§2¹. Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu za³atwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie mo¿e naruszaæ prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133.

§3. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w zwi±zku z okoliczno¶ciami okre¶lonymi w § 1 pkt 2 nie mo¿e przekroczyæ dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.

§4. W uk³adzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o prace, je¿eli pracodawca nie jest objêty uk³adem zbiorowym pracy lub nie jest obowi±zany do ustalenia regulaminu pracy, jest dopuszczalne ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym ni¿ okre¶lona w § 3.

§5. Strony ustalaj± w umowie o prace dopuszczaln± liczbê godzin pracy ponad okre¶lony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepe³nym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 151¹ § 1.

Art. 151¹.

§1. Za prace w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przys³uguje dodatek w wysoko¶ci:

• 100 % wynagrodzenia - za prace w godzinach nadliczbowych przypadaj±cych:
  • w nocy,
  • w niedziele i ¶wiêta niebêd±ce dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowi±zuj±cym go rozk³adem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za prace w niedzielê lub w ¶wiêto, zgodnie z obowi±zuj±cym go rozk³adem czasu pracy,
• 50 % wynagrodzenia - za prace w godzinach nadliczbowych przypadaj±cych w ka¿dym innym dniu ni¿ okre¶lony w pkt 1.

§2. Dodatek w wysoko¶ci okre¶lonej w § 1 pkt 1 przys³uguje tak¿e za ka¿d± godzinê pracy nadliczbowej z tytu³u przekroczenia przeciêtnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjêtym okresie rozliczeniowym, chyba ¿e przekroczenie tej normy nast±pi³o w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przys³uguje prawo do dodatku w wysoko¶ci okre¶lonej w § 1.

§3. Wynagrodzenie stanowi±ce podstawê obliczania dodatku, o którym mowa w § 1, obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikaj±ce z jego osobistego zaszeregowania okre¶lonego stawk± godzinow± lub miesiêczn±, a je¿eli taki sk³adnik wynagrodzenia nie zosta³ wyodrêbniony przy okre¶laniu warunków wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.

§4. W stosunku do pracowników wykonuj±cych stale prace poza zak³adem pracy wynagrodzenie wraz z dodatkiem, o którym mowa w § 1, mo¿e byæ zast±pione rycza³tem, którego wysoko¶æ powinna odpowiadaæ przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Art. 151².

§1. W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, mo¿e udzieliæ mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.

§2. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych mo¿e nast±piæ tak¿e bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpó¼niej do koñca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o po³owê wy¿szym ni¿ liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednak¿e nie mo¿e to spowodowaæ obni¿enia wynagrodzenia nale¿nego pracownikowi za pe³ny miesiêczny wymiar czasu pracy.

§3. W przypadkach okre¶lonych w § 1 i 2 pracownikowi nie przys³uguje dodatek za prace w godzinach nadliczbowych.

Art. 151³.

Pracownikowi, który ze wzglêdu na okoliczno¶ci przewidziane w art. 151 § 1 wykonywa³ prace w dniu wolnym od pracy wynikaj±cym z rozk³adu czasu pracy w przeciêtnie piêciodniowym tygodniu pracy, przys³uguje w zamian inny dzieñ wolny od pracy udzielony pracownikowi do koñca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.

Art. 151⁴.

§1. Pracownicy zarz±dzaj±cy w imieniu pracodawcy zak³adem pracy i kierownicy wyodrêbnionych komórek organizacyjnych wykonuj±, w razie konieczno¶ci, prace poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytu³u pracy w godzinach nadliczbowych, z zastrze¿eniem § 2.

§2. Kierownikom wyodrêbnionych komórek organizacyjnych za prace w godzinach nadliczbowych przypadaj±cych w niedzielê i ¶wiêto przys³uguje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytu³u pracy w godzinach nadliczbowych w wysoko¶ci okre¶lonej w art. 151¹ § 1, je¿eli w zamian za prace w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.

Art. 151⁵.

§1. Pracodawca mo¿e zobowi±zaæ pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowo¶ci do wykonywania pracy wynikaj±cej z umowy o prace w zak³adzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcê (dy¿ur).

§2. Czasu dy¿uru nie wlicza siê do czasu pracy, je¿eli podczas dy¿uru pracownik nie wykonywa³ pracy. Czas pe³nienia dy¿uru nie mo¿e naruszaæ prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133.

§3. Za czas dy¿uru, z wyj±tkiem dy¿uru pe³nionego w domu, pracownikowi przys³uguje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadaj±cym d³ugo¶ci dy¿uru, a w razie braku mo¿liwo¶ci udzielenia czasu wolnego - wynagrodzenie wynikaj±ce z jego osobistego zaszeregowania, okre¶lonego stawk± godzinow± lub miesiêczn±, a je¿eli taki sk³adnik wynagrodzenia nie zosta³ wyodrêbniony przy okre¶laniu warunków wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.

§4. Przepisu § 2 zdanie drugie oraz § 3 nie stosuje siê do pracowników zarz±dzaj±cych w imieniu pracodawcy zak³adem pracy.

Art. 151⁶.

§1. W razie ustania stosunku pracy przed up³ywem okresu rozliczeniowego pracownikowi przys³uguje, oprócz normalnego wynagrodzenia, prawo do dodatku, o którym mowa w art. 151¹ § 1, je¿eli w okresie od pocz±tku okresu rozliczeniowego do dnia ustania stosunku pracy pracowa³ w wymiarze godzin przekraczaj±cym normy czasu pracy, o których mowa w art. 129.

§2. Przepis § 1 stosuje siê odpowiednio w razie nawi±zania stosunku pracy w trakcie okresu rozliczeniowego.

BHP Szkolenia Okresowe Katowice Mysłowice Śląsk

BHP i PPOÅ», Ryzyko Zawodowe, Doradztwo BHP